Trong quá trình kinh doanh, có nhiều trường hợp hộ kinh doanh cần chấm dứt hoạt động vì lý do cá nhân, thay đổi mô hình hoặc không còn phù hợp với định hướng phát triển. Khi đó, việc thực hiện thủ tục giải thể hộ kinh doanh đúng quy định là điều bắt buộc để tránh phát sinh nghĩa vụ pháp lý và đảm bảo quyền lợi cho chủ hộ. Quy trình giải thể gồm nhiều bước quan trọng như thanh toán nghĩa vụ thuế, nộp hồ sơ thông báo và xác nhận chấm dứt hoạt động. Trong bài viết này, Song Minh sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước giúp bạn hoàn tất thủ tục giải thể nhanh chóng, đúng quy định và an toàn pháp lý.

Căn cứ pháp lý

• Nghị định 01/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 04/01/2021.
• Thông tư 105/2020/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 17/01/2021.
• Luật quản lý thuế 2019 có hiệu lực từ ngày 01/07/2020.
• Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT có hiệu lực từ ngày 01/05/2021.

Hộ kinh doanh cá thể là mô hình kinh doanh rất phổ biến ở nước ta. Với đặc điểm đơn giản, dễ quản lý, không cần bận tâm về sổ sách kế toán nên hộ kinh doanh được nhiều cá nhân, hộ gia đình lựa chọn thành lập. Tuy nhiên, nguồn vốn của hộ kinh doanh chủ yếu dựa vào vốn tự có của chủ hộ,  nên trong những giai đoạn khó khăn nhiều hộ kinh doanh đã phải lựa chọn phương án giải thế.

Giải thể hộ kinh doanh là gì?

Giải thể hộ kinh doanh là quá trình chấm dứt hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh, đồng nghĩa với việc ngừng cung cấp hàng hóa, dịch vụ ra thị trường. Khi một hộ kinh doanh giải thể, nghĩa là giấy phép kinh doanh sẽ không còn hiệu lực và các hoạt động liên quan đến kinh doanh của hộ đó sẽ chấm dứt.

Nguyên nhân dẫn đến giải thể – chấm dứt hộ kinh doanh

Ngày nay, đa phần nhiều người thường chọn đăng ký hộ kinh doanh cá thể để mở cửa hàng kinh doanh dịch vụ ăn uống, bán tạp hóa, văn phòng phẩm… bởi mô hình này yêu cầu vốn ít, thủ tục đăng ký đơn giản và mức thuế phải nộp thấp. Vậy nguyên do nào khiến hộ kinh doanh phải giải thể hay chấm dứt hoạt động?

Có một số lý do như sau:

• Hộ kinh doanh gặp khó khăn do thiếu vốn, thiếu ứng dụng công nghệ hay marketing vào hoạt động bán hàng dẫn đến khách hàng ít, kinh doanh thua lỗ;
• Phải đóng cửa hoặc hạn chế kinh doanh do dịch bệnh kéo dài;
• Hộ cá thể muốn chuyển địa chỉ kinh doanh nên phải làm thủ tục đóng cửa hộ kinh doanh ở quận/huyện cũ thì mới được chuyển sang quận/huyện mới.

Các trường hợp giải thể hộ kinh doanh cá thể

Các trường hợp giải thể hộ kinh doanh được quy định tại nghị định 168/2025/NĐ-CP bao gồm:

Tự nguyện

• Không muốn kinh doanh tiếp (lợi nhuận thấp, chuyển mô hình).
• Chuyển đổi thành doanh nghiệp (dùng ≥10 lao động thường xuyên).
• Lý do cá nhân: chủ hộ qua đời (không thừa kế), chuyển nơi ở, nghỉ hưu.

Bắt buộc

• Vi phạm pháp luật: kinh doanh hàng cấm, sai ngành nghề, không tuân thủ an toàn/môi trường/thuế.
• Không đáp ứng điều kiện: mất giấy phép con, hết thời hạn hoạt động.
• Bị thu hồi giấy chứng nhận: thông tin sai lệch, không hoạt động tại địa chỉ đăng ký ≥6 tháng.
• Cơ quan yêu cầu: nợ thuế kéo dài, vi phạm quy định nhà nước.

Đặc biệt

• Tạm ngừng ≥6 tháng không thông báo hoặc nối lại.
• Chủ hộ mất năng lực hành vi dân sự (không đại diện hợp pháp).
• Thu hồi đất/tài sản kinh doanh do quy hoạch.

Quy trình thực hiện thủ tục giải thể hộ kinh doanh

Về cơ bản, thủ tục giải thể hộ kinh doanh tương tự như thủ tục giải thể công ty, tuy nhiên thành phần hồ sơ cần chuẩn bị sẽ có phần đơn giản hơn và thời gian giải quyết cũng nhanh hơn.

Quy trình giải thể, chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh sẽ được tiến hành theo 3 bước sau:

• Bước 1: Thanh toán hết các khoản nợ, hoàn thành nghĩa vụ thuế.
• Bước 2: Làm thủ tục đóng mã số thuế hộ kinh doanh tại Cơ quan thuế.
• Bước 3: Làm thủ tục chấm dứt hoạt động kinh doanh tại UBND quận/huyện.

Chi tiết về thủ tục chấm dứt hộ kinh doanh được thực hiện như sau:

Thanh toán các khoản nợ, hoàn thành nghĩa vụ thuế

Căn cứ theo khoản 2 Điều 92 Nghị định 01/2021/NĐ-CP và khoản 1 Điều 30 Thông tư 86/2024/TT-BTC, quy định về nghĩa vụ mà hộ kinh doanh phải hoàn thành trước khi chấm dứt hiệu lực thuế gồm:

Thanh toán các khoản nợ với chủ nợ

• Hộ kinh doanh phải thanh toán đầy đủ các khoản nợ cho chủ nợ.
• Trường hợp không đủ khả năng thanh toán các khoản nợ tại thời điểm giải thể, hộ kinh doanh cần thoả thuận và lập biên bản thỏa thuận với các chủ nợ về thời gian thanh toán nợ.

Thanh toán các khoản tiền liên quan đến người lao động

Hộ kinh doanh phải thanh toán cho người lao động các khoản tiền lương, thưởng hoặc lập biên bản thỏa thuận với người lao động về việc thanh toán, xử lý các khoản tiền trên.

Nộp đầy đủ các khoản thuế

Hộ kinh doanh nộp đầy đủ các khoản thuế phát sinh trong thời gian hoạt động của hộ kinh doanh tính đến thời điểm giải thể.

Xử lý hóa đơn 

Hộ kinh doanh thực hiện thông báo huỷ hoá đơn, nộp báo cáo tình hình sử dụng hoá đơn tính tới thời điểm giải thể theo quy định của cơ quan thuế.

Làm thủ tục đóng mã số thuế hộ kinh doanh

Đóng mã số thuế hay còn được gọi là thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế hộ kinh doanh. Để thực hiện thủ tục này, bạn cần:

Chuẩn bị bộ hồ sơ chấm dứt hiệu lực mã số thuế hộ kinh doanh

Cơ quan tiếp nhận hồ sơ

Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, bạn nộp bộ hồ sơ đóng mã số thuế hộ kinh doanh về Chi cục Thuế quản lý trực tiếp của hộ kinh doanh.

Cơ quan thuế xử lý hồ sơ 

Trong vòng 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Chi cục Thuế sẽ tiến hành:

• Ra Thông báo theo mẫu số 17/TB-ĐKT về việc người nộp thuế ngừng hoạt động và đang làm thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế.
• Chuyển trạng thái mã số thuế của hộ kinh doanh trên ứng dụng đăng ký thuế từ “Đang hoạt động” sang thành “NNT ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế”.

Sau khi cơ quan thuế kiểm tra và xác nhận hộ kinh doanh cá thể đã hoàn thành hết các nghĩa vụ về thuế thì trong vòng 3 ngày làm việc, cơ quan thuế sẽ tiến hành:

• Ra Thông báo theo mẫu số số 18/TB-ĐKT về việc người nộp thuế chấm dứt hiệu lực mã số thuế.
• Ra Thông báo xác nhận về việc hoàn thành nghĩa vụ thuế cho hộ kinh doanh.

Làm thủ tục chấm dứt hoạt động kinh doanh tại UBND quận/huyện

Sau khi đóng mã số thuế và nhận thông báo xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế, hộ kinh doanh cá thể tiến hành thủ tục trả Giấy phép kinh doanh (hay còn gọi là thủ tục giải thể hoặc thủ tục chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh) tại Uỷ ban nhân dân quận/huyện nơi hộ kinh doanh đăng ký kinh doanh.

Hồ sơ giải thể hộ kinh doanh

Cơ quan tiếp nhận hồ sơ

Hồ sơ giải thể hộ kinh doanh sẽ được nộp về Phòng Tài chính – Kế hoạch UBND cấp quận/huyện nơi đặt trụ sở của hộ kinh doanh.

UBND quận/huyện xử lý hồ sơ và trả kết quả

Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, UBND quận/huyện sẽ ra thông báo về việc chấm dứt hoạt động của hộ kinh doanh.

Lưu ý: 

• Mặc dù đã chấm dứt hiệu lực mã số thuế của hộ kinh doanh nhưng mã số thuế của người đại diện hộ kinh doanh sẽ vẫn còn hiệu lực và có thể sử dụng để thực hiện các nghĩa vụ thuế khác (nếu có).
• Nếu hộ kinh doanh không nộp lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc tự ý giải thể mà không thông báo với UBND quận/huyện quản lý trực tiếp thì sẽ bị phạt hành chính từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (căn cứ tại điểm đ khoản 1 Điều 63 Nghị định 122/2021/NĐ-CP).

Hộ kinh doanh chấm dứt hoạt động kinh doanh mà không thông báo thì bị phạt bao nhiêu?

Theo Điều 63 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, có quy định chi tiết về việc đóng mã số thuế hộ kinh doanh. Dưới đây là nội dung chi tiết từ các điểm quy định này:

Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

• Không báo cáo tình hình kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã;
• Thay đổi chủ hộ kinh doanh nhưng không gửi hồ sơ thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh đến cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi đã đăng ký;
• Tạm ngừng kinh doanh, tiếp tục kinh doanh trước thời hạn đã thông báo nhưng không gửi thông báo bằng văn bản cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi đã đăng ký;
• Chuyển địa điểm kinh doanh nhưng không thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã;
• Chấm dứt hoạt động kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh mà không thông báo hoặc không nộp lại bản gốc Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã;
• Thay đổi ngành, nghề kinh doanh nhưng không gửi thông báo đến cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi hộ kinh doanh đặt trụ sở chính;
• Hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng không thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh, cơ quan thuế, cơ quan quản lý thị trường. Trường hợp có vi phạm pháp luật về thuế thì xử lý theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

• Buộc báo cáo tình hình kinh doanh theo yêu cầu đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
• Buộc thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b, điểm
• điểm d, điểm đ, điểm e và điểm g khoản 1 Điều này.

Các câu hỏi thường gặp khi giải thể hộ kinh doanh cá thể

Tổng thời gian hoàn thành thủ tục giải thể HKD cá thể tại Luật Tín Minh là bao lâu?

Tổng thời gian hoàn thành thủ tục giải thể HKD cá thể tại Luật Tín Minh là 3 – 5 ngày làm việc, kể từ khi tiếp nhận đủ thông tin từ khách hàng.

Thông tin khách hàng cần cung cấp khi sử dụng dịch vụ chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh cá thể tại Luật Tín Minh gồm những gì?

Thông tin khách hàng cần cung cấp khi sử dụng dịch vụ chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh cá thể tại Luật Tín Minh chỉ bao gồm:

• Mã số thuế HKD.
• Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cá thể (bản gốc).
• Giấy chứng nhận đăng ký thuế của HKD cá thể (bản gốc).

Thủ tục chấm dứt hộ kinh doanh cá thể gồm những bước nào?

Thủ tục chấm dứt kinh doanh hộ cá thể gồm 3 bước sau:

• Bước 1: Đóng mã số thuế hộ kinh doanh tại Cơ quan thuế.
• Bước 2: Hoàn thành các nghĩa vụ thuế và các khoản nợ
• Bước 3: Trả GPKD tại UBND cấp quận/huyện

HKD cá thể có cần hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi giải thể không?

HKD cá thể bắt buộc phải hoàn thành các nghĩa vụ thuế như nộp đủ các báo cáo, tờ khai, tiền phạt, tiền thuế theo yêu cầu của Cơ quan thuế quản lý thì mới có thể hoàn thành thủ tục đóng MST hộ kinh doanh cũng như trả GPKD tại UBND quận/huyện.

Có mấy trường hợp dẫn đến giải thể hộ kinh doanh?

Hộ kinh doanh có thể giải thể trong các trường hợp sau:

• Hoạt động kinh doanh thua lỗ;
• Phải đóng cửa hoặc hạn chế kinh doanh do dịch bệnh kéo dài;
• Giải thể hộ kinh doanh để chuyển địa chỉ sang quận/huyện mới…

Thủ tục giải thể hộ kinh doanh là bước cuối cùng để chấm dứt hoạt động hợp pháp và tránh các rủi ro về pháp lý, thuế hoặc nghĩa vụ hành chính trong tương lai. Việc nắm rõ quy trình, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và thực hiện đúng quy định sẽ giúp quá trình giải thể diễn ra nhanh gọn, an toàn và tiết kiệm thời gian. Nếu bạn đang cần hỗ trợ tư vấn hoặc thực hiện trọn gói thủ tục giải thể hộ kinh doanh, Song Minh sẵn sàng đồng hành – mang đến giải pháp chính xác, uy tín và đúng quy định pháp luật.